Gücün ve özgürlüğün sembolu olan Kartal motifli ful mineli yüzük.
MİNE
VE MİNE SANATI
Mine
çok zarif bir bezeme biçimidir. Mine bezeme ve mine minyatür sanatı
yüzyıllardır bilinen ve yapılan bir el sanatı dalıdır. Yüzeyleri mineyle bezeme
sanatı olan "mine işi" büyük bir ustalık ve özen gerektirir; çünkü
mine genellikle çok kolay kırılır. En eski minelerin çoğu kırılıp kaybolmuş
olduğu için eski, ünlü sanatçıların yapmış olduğu mineler günümüzde çok ender
ve değerlidir.
Günümüzde bu tür mine işi ender yapılmakta, kulüp ve
okul rozetlerinde, nişanlarda, saç fırçası ve el aynalarının arka yüzlerinde
kullanılmaktadır. Kuyumcu mineleri, levha ve rozetlerde sanayide ve
kuyumculukta kullanılır. Metal üzerine figüratif resim ve manzara
kompozisyonları yapımında beğenilen bir yöntemdir.
Mine, metal bir yüzeyin sert ve parlak bir cam
katmanla kaplanmasıyla elde edilen bir bezeme biçimidir. Mine yapmak için çok
sıcak bir fırında özel bir ısıtma işlemi uygulanarak metal ile cam
kaynaştırılır. Dişlerin dış yüzeylerini kaplayan sert ve parlak dokuya da diş
minesi adı verilir. Mine sanatı altın, gümüş ve bakır gibi değerli metallerin
mine boyalarıyla süslenmesi temeline dayanmaktadır.
Mine, metal nesnelerin parlak kırmızı hale gelen
yüksek sıcaklıkta çeşitli maddelerin eritilerek birleştirilmesiyle camsı bir
yüzey olacak şekilde kaplanmasıdır. Mine, Soda, Boraks, Silisyum, Kurşun
Oksit karışımından oluşur. Mine renksiz ve saydam bir camdır. Mineye rengi
veren metal oksitlerdir. Mine, temel olarak renksiz cam ile metal
oksitlerin bileşiminden oluşur. Renk veren oksitler tek başlarına veya
değişik oranlarda kullanılarak çeşitli renkler meydana getirir. Frit ya da Flux
olarak isimlendirilen temel cam maddelerinin oranı ile metal oksitlerin oranı
minenin ısı altındaki sertlik ve Parlaklık durumlarını belirler. Kurşun,
potasyum ve soda minenin sertliğini, parlaklığını veya yumuşaklığını belirler. Borax
cam ile metal oksitleri birbirine karıştırıp parçaların oluşumunu sağlar.
Borax, potasyum ve soda, minenin esnekliğini kontrol eder. Fazla Borax
esnekliği azaltır, daha fazla soda ya da potasyum ise esnekliği
arttırır.[2] Bu denge kurulamazsa mine metal ile kontak kuramayacak ve
çatlayacak ya da atacaktır.
MİNE
SANATI KISA TARİHÇESİ
Mısırlılar,
önce toprak kaplar üzerinde bir çeşit mine yaptıkları daha sonraları da firuze,
lacivert, mor ve zümrüt yeşili minelerle bezeli altın takılar ve mücevherler imal
ettikleri bilinmektedir. Eski Yunanlılar da mine işini öğrenmiş ve bazı
heykelleri mineyle süslemişlerdi.
Bizans sanatında (İncil Kapakları, kutular, haçlar,
ikonalar ve ikona çevreleri) İslam sanatında El-Biruni'nin yapıtlarında mine
tekniğine ilişkin bilgilere rastlanmaktadır. Mine sanatındaki en erken İslam
Eserleri Fustat'ta bulunmuş olan Fatimiler döneminden kalma, altından
yapılmış mücevherlerdir. İspanya'da Kurtuba'da (Cordoba), Medinet üz-Zehra'da
da Fustat'dakilere benzer mineli mücevher ele geçmiştir. (11.-12.yy'lar).
Artuklu Emiri Rüknettin Davut için 12.yy'da hazırlanan bir bakır tas mine
sanatının güzel örneklerindendir. Osmanlı döneminde mine tekniği özellikle
17.yy'ın ikinci yarısında yaygınlaşmıştır.
Rönesans döneminde Avrupa'da yapılan mine minyatürler
yapılmış, bu dönem sanatçıları beyaz mine zemin üzerine metal
oksitleriyle boyanmış ve üzeri saydam bir mineyle kaplanmış portreler
yapmışlardır. Londra'daki Victoria ve Albert Müzesi'nde çok güzel bir mine
koleksiyonu vardır.